Het is niet dat ik damherten ondergeschikt vind of zo, ik vind ze prachtig, maar toch ben ik altijd wat minder enthousiast dan dat ik dat ben met bijvoorbeeld een ree of een edelhert. De reden is vrij simpel, het is een exoot. Een exoot is een dier of plant die niet tot de Nederlandse flora en fauna behoort. Vaak zijn het ontsnapte dieren of geimporteerde planten die hun weg naar vrijheid hebben gevonden. Maar soms zijn ook gewoon uitgezet om publiek aan te trekken. Dat klinkt best wel goed of in ieder geval onschuldig maar helaas is de praktijk vaak anders. Sommige zijn dermate prominent aanwezig dat de inheemse soorten verdrongen worden. Denk maar aan de invasieve halsbandparkieten of de Amerikaanse rivierkreeft.
Met damherten is het niet anders. Ze kunnen niet vliegen of zwemmen en zijn dus door middel van een hek en afschot onder controle te houden maar toch, de aantallen zijn snel enorm wat zo z’n gevolgen heeft voor de vegetatie en dus ook op bijvoobeeld de populaties reeen. En dan heb ik het nog niet eens over het verdwijnen van insectensoorten omdat de waardplanten worden opgegeten.
Daar kan het dier zelf natuurlijk niets aan doen. Die is tientallen hertengeneraties geleden uitgezet ter vermaak van het publiek en het is een tamelijke wrede situatie dat door middel van afschot de verhouding tussen bokken en hindes ongezond wordt gehouden teneinde het aantal nakomeling per jaar te reguleren. De enige pleister op deze wond is de gedachte dat de damherten in bijvoorbeeld de Amsterdamse waterduinen nog een mooi leven hebben gehad voor ze werden afgeschoten. Iets wat je van de vele damherten in kinderboerderijen door het hele land niet kan zeggen.
Hoe je het ook bekijkt, een exoot is altijd slecht nieuws. Slecht voor zijn omgeving maar zeker ook slecht voor het dier zelf. Er zijn soorten zoals de halsbandparkiet die het prima lijken te doen en niet meer weg zijn te krijgen maar er zijn ook soorten zoals de Indische huiskraai op Hoek van Holland die massaal afgeschoten werden of de konikpaarden in het gebied rond de Oostvaardersplassen welke ieder jaar letterlijk sterven van de honger. Het blijft slecht nieuws allemaal, hoe dan ook, en daar kan ik dan nooit zo van genieten. Ik krijg die gedachte gewoon niet uit mijn hoofd en heb het idee dat ik foto’s maak van een niet echt iets. Onzin natuurlijk want voor elke exoot geld dat er een plaats is waar hij geen exoot is maar toch.
Het hele jaar door loop ik dan ook damherten snel voorbij, zelfs de pasgeboren kalfjes zijn niet aan me besteed. Niet omdat ik ze niet mooi vind maar simpelweg omdat ik het niet vind kloppen allemaal. Er is echt een uitzondering en dat is de bronst. Dan kan ik het niet weerstaan er tenminste een keer of twee naar toe te gaan en foto’s te maken. De dieren in een soort state of trance en het geluid wat ze daarbij produceren is schitterend om mee te maken. De geweien die je in elkaar hoort kletteren bij een gevecht. Gewoon heel indrukwekkend om mee te maken en ik mag er dan ook graag zijn. Maar ‘s avonds bij het bekijken van mijn foto’s denk ik altijd iets als ‘ik weet het niet, ze horen daar niet’. Best jammer en dubbel dus.
